Dünyayı kilitleyen kaza! Suveyş Kanalı tıkandı, dünya ticareti felce uğradı…

Süveyş Kanalı’nı tıkayan 200 bin ton ağırlığında ve 400 metre uzunluğundaki Japonlara ait kargo gemisi dünya ticaretini felce uğrattı.

Süveyş Kanalı üzerinde sıkışan ve karaya oturan dev gemi Ever Given büyük bir ekonomik krize neden olmak üzere. Salı günü Süveyş Kanalında kaza yaparak sıkışan dünya mal tedariğini zora sokan Ever Given, yerinden oynatılamadı. Petrol fiyatlarının artacak olmasından endişelenirken, çok daha ciddi krizlerin her an yaşanabileceği belirtiliyor.

Gemiyi tıkandığı yerden kurtarmak için yarışan işçiler, Çarşamba günü gemiyi kısmen yeniden yüzdürmeyi başardılar ancak Ever Given’i ne zaman tamamen kaldırabileceklerini söyleyemediler.

Analistler, 13 milyon varil ham petrol taşıyan 10 tankerin halihazırda sıkıştığını ve petrol fiyatlarının kıtlık korkusuyla yüzde 2 artmasına neden olduğunu açıkladı.

Japonya merkezli Shoe Kisen’in sahibi olduğu ve Tayvanlı “Evergreen” firmasınca işletilen 400 metre uzunluğundaki “The Ever Given” isimli yük gemisi 24 Mart’ta kanal yolunda yakalandığı kum fırtınası sonrası rotadan çıkıp, kıyıya çarparak kanalda sıkışıp kalmıştı.

GEMİNİN SAHİBİ ÖZÜR DİLEDİ

Yük gemisinin sahibi Shoei Kisen, geminin Mısır’daki Süveyş Kanalı’nda karaya oturması sonucu, seyrüseferin aksamasından doğrudan etkilenen gemilerin operatörlerinden özür diledi.

Geminin yeniden yüzdürülmesine yönelik girişimlerin “zorluklarla karşılaştığını” kabul eden Japon firma, yerel otoriteler ile geminin operatörü firmanın iş birliği halinde tüm çabanın gösterileceğini bildirdi.

Her yıl yaklaşık 18 bin geminin geçtiği, Asya ve Avrupa arasında ticari gemilerin en önemli güzergahı olan Süveyş Kanalı, dünyanın en önemli su yollarından biri…

SUVEYŞ KANALI’NIN TARİHÇESİ: KANAL OSMANLI DÖNEMİNDE YAPILDI

Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlama düşüncesi İlk Çağ’da Firavunlar dönemine kadar gitmektedir. Firavun II. Ramses zamanında açılan kanal sonradan kumla doldu ve kullanılamaz hale geldi. Firavunlar döneminde açılan kanalın ana güzergahı Romalılar ve İslam hakimiyeti döneminde de çeşitli tarihlerde tamir ettirilerek kullanıldı. Halife Ömer’in emriyle Mısır valisi Amr bin Âs kanalı tamir ettirdi ve bu kanal 8. yüzyıla kadar kullanıldı.

16. Yüzyılda Portekizliler Hint Okyanusu’na geçerek Baharat yolu’nu kontrol altına alıp Osmanlının doğudaki topraklarını tehdit etmeye başladılar. Bu tehlike karşısında Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa ve Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayacak bir kanal açma konusunda girişimde bulundular. Fakat bu girişimler çeşitli sebeplerden dolayı başarıya ulaşamadı.

Napolyon, Mısır’ı işgal ettikten sonra burada bir kanal açtırmayı düşündü. Fakat kendisine görev verilen Fransız Mühendis Le Pere, hatalı bir ölçüm yaparak Kızıldeniz’in Akdeniz’den 10 metre daha yüksek olduğunu söyledi. Bu sebeple Napolyon fikrinden vazgeçti.

Süveyş Kanalı’nın inşasına Osmanlı Devleti’nin Mısır Valisi Said Paşa zamanında bir Fransız şirketi tarafından başlandı. Kanal, Mısır valisi İsmail Paşa zamanında 1869 yılında tamamlandı. Süveyş Kanalı’nın açılışına karşı olan İngiltere, 1882’de Mısır’ı işgal ederek Kanal’ın kontrolünü ele geçirdi.[4] Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı sırasında Süveyş Kanalı’nı geri alabilmek amacıyla 1. ve 2. kanal harekâtlarını düzenledi. Fakat bu harekâtlar başarısızlıkla sonuçlandı.

Sina Yarımadası’nın batısında yer alan Kanal, 193,3 kilometre uzunluğunda ve en dar yeri ise 313 metre genişliğindedir. Kanal, Afrika çevresinde dolaşmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığı yapılmasını sağlar.

Dünyanın en önemli su yolları arasında yer alır. Eski gemiciler ticarette çok uzun yol ve mesafe kat ettikleri için böyle bir kanal yapma gereksinimi ortaya çıkmıştır.

Dünyada kapakları olmayan en uzun kanaldır. Diğer kanallarla karşılaştırıldığında kaza oranı hemen hemen sıfırdır. Gece ve gündüz geçiş yapılabilir.

Güney Avrupa ülkeleri ile Basra Körfezi ülkeleri arasındaki deniz ticaretinin canlanması, Süveyş Kanalı’nın dünya ticaretindeki öneminin artmasına olanak sağlayacak bir durumdur.